Wieś Szybowice

      Szybowice – wieś w województwie opolskim, w gminie Prudnik. Położona u podnóża Gór Opawskich. Powstała w XIII wieku, choć po raz pierwszy odnotowano ją dopiero w roku 1305 w Księdze Fundacyjnej Biskupstwa Wrocławskiego pod nazwą „Schnellewalde”. Nazwa wsi może pochodzić od słów „szybki”, „prędki” lub od „szypów”, czyli wikliny, łoziny wykorzystywanej do wytwarzania trzonków do strzał. Dosłownie nazwę tłumaczy się jako „szybki las”, „szybki prąd rzeki”. Założycielami wsi byli rycerze von Schnellewalde, potomkowie wojewody krakowskiego Stefana Starego. Wieś posiadała herb przedstawiający gałązkę z żołędziami – symbolami długowieczności, potęgi, sił witalnych.

       Pierwsza wzmianka o istnieniu we wsi kościoła pochodzi z roku 1335. Zapewne został on zniszczony, jak i cała wieś podczas najazdu husytów w pierwszej połowie XV wieku. W tym czasie wieś należała do Piastów śląskich. Później znalazła się w ręku margrabiego Jerzego Hohenzollerna z Krnova. Ten jako żarliwy zwolennik luteranizmu odebrał katolikom kościoły, wprowadził na miejsce księży pastorów. W 1550 pierwszym pastorem w Szybowicach został Florian Daul von Fürstenberg. Pełnił swoją posługę przez 38 lat. Podczas niej, najprawdopodobniej ok. 1580r. został zbudowany obecny kościół. Podczas trwania wojny trzydziestoletniej, w 1629 roku zgodnie z nakazem cesarza Ferdynanda II siłą zmuszono luteran do przejścia na chrześcijaństwo, odebrano im świątynię i przekazano katolikom. Z tego okresu pochodzi bardzo cenna Biblia protestancka z 1545 roku, wydrukowana w Wittenberdze. Ocalała ona przed zniszczeniem, gdyż została przez nieznaną osobę ukryta w powale spichlerza. Drugi egzemplarz tej samej Biblii znajduje się w Nowym Jorku, w Astor Muzeum. Los szybowickiej Biblii jest dziś nieznany.

      Przez okres ponad stu lat liczba luteran stopniała do zaledwie kilku osób. W 1722 roku było ich zaledwie 8. Zmiana ich sytuacji nastąpiła w 1741 roku, kiedy to większość Śląska odebrał Austrii król pruski Fryderyk II. Poparł on luteran, wysłał zaufanego pastora do Szybowic. Ten początkowo nabożeństwa odprawiał w stodole, następnie w drewnianym kościółku. Wkrótce ponad stu katolików przeszło na protestantyzm. Największą bolączką ewangelików był za mały drewniany budynek zboru. Dopiero w latach 1784 -1785 protestanci zbudowali murowaną świątynię. Mogła ona pomieścić ponad 2000 osób. Jej ruiny zostały wyburzone w 1978 roku. Pastorzy z Szybowic swoją opieką otaczali luteran z Mieszkowic, Rudziczki, Wierzbca, Włóczna, Moszczanki, Pokrzywnej, Starego Lasu, Nowego Lasu, Gryżowa, Lipowej i Ścinawy Nyskiej. Ogółem parafii ewangelickiej w Szybowicach podlegało ponad 3600 protestantów. W samych Szybowicach przed wybuchem drugiej wojny światowej na 2500 mieszkańców 1850 było luteranami, a 750 katolikami. Było to niezwykłym zjawiskiem w tej części Śląska, gdzie wyraźną przewagę w każdej wsi mieli katolicy. Wieś zaliczano do najlepszych w powiecie pod względem moralności. O posadę pastora każdorazowo starało się nawet kilku kandydatów. W roku 1833 odnotowano informację, że roczna pensja pastora wynosiła 120 talarów, 8 sągów drewna, 8 kóp chrustu i 31,5 korca zboża.

    Szybowice w roku 1597 zostały z rąk królewskich wykupione przez miasto Prudnik. We wsi mieszkało wówczas 89 rolników. Kolejna wzmianka z roku 1743 zawiera informację, że we wsi było 2 rzeźników, 2 piekarzy, 1 bednarz, 4 kowali i 3 krawców. Wieś najdynamiczniej rozwija się w XIX wieku. W połowie tego wieku wieś zamieszkuje już ponad 2500 mieszkańców, funkcjonują dwa młyny wiatraczne, trzy tokarnie drewna, jeden browar, poczta i kilka gospód. Wieś znana jest z hodowli i handlu bydłem, uprawy lnu i wytwarzanej z niego przędzy. W 1876 roku przez wieś przeprowadzono linię kolejową z Nysy do Koźla. W Szybowicach funkcjonują osobne przedszkola i szkoły – dla dzieci katolickich i ewangelickich, działa straż pożarna, posterunek policji, ambulatorium prowadzone przez siostry Szarytki.

    W roku 1945 Szybowice zastają zajęte przez wojska radzieckie. W czerwcu do wsi przybywają pierwsi repatrianci ze wschodnich terenów Rzeczypospolitej, z miejscowości Podhajczyki i z okolicznych wsi. Na polecenie władz starostwa prudnickiego w listopadzie wieś opuszczają: niemiecki pastor Erhard Gäbel i niemiecki ksiądz Adolf Schwarz. Pozostali Niemcy wyjeżdżają z Szybowic w lipcu 1946 roku. W pierwszych powojennych latach we wsi działa organizacja antykomunistyczna – Krajowa Armia Podziemna (KAP). W roku 1952 zostaje wykryta. Wielu członków konspiracji skazano na wysokie wyroki wiezienia, a dwóch skazano na karę śmierci i wykonano wyroki.

    Pod względem administracyjnym Szybowice w latach 1945-1954 należą do gminy zbiorczej w Moszczance. Później z Wierzbcem tworzą wspólną gromadę, a wybrani przedstawiciele zasiadają w Gromadzkiej Radzie Narodowej (1954-1972), a następnie stanowią największe sołectwo w Gminie Prudnik. Tuż po wojnie, w 1945r. rozpoczęła swoją działalność szkoła podstawowa i przedszkole, w 1948 r. powołano do życia Ochotniczą Straż Pożarną, a w 1962. uruchomiono Wiejska Bibliotekę. Mieszkańcy pod opieka kolejnych księży: Ludwika Rutyny, Romana Flakiewicza, Tadeusza Podkówki, a dziś Mariusza Budziarka, troszczyli się, i czynią to dalej, o kościół nie szczędząc pracy i środków finansowych. 

    Do najciekawszych zabytków należy kościół pod wezwaniem św. Michała Archanioła zbudowany w drugiej połowie XVI wieku, plebania z połowy XVIII wieku oraz kapliczka z 1899 roku znajdująca się we Włócznie.